نکات کاربردی درباره زردچوبه
• زردچوبه این ادویهی معروف هندی طعم و بویی مکمل دارد و وقتی آن را به شیر یا کاری اضافه میکنید، رنگ طلایی زیبایی به آنها میدهد.
• داشتن پوست چرب میتواند واقعا دردسرساز باشد. چربی اضافی روی لایهی بیرونی پوست معمولا باعث بروز جوشهای سرسفید و سرسیاه و سایر مشکلات پوستی میشود. برای حل عوارض ناشی از پوست چرب، زردچوبه کمک خوبی است. جهت کنترل چربی پوست می توان از ماسک های زیر استفاده کرد. یک دوم قاشق چایخوری پودر زردچوبه و یک قاشق چایخوری ماست و آبلیموی تازه را ترکیب کنید تا خمیر مانند شود لایهای یکدست از آن را روی صورت خود بگذارید. اجازه دهید 30 دقیقه بماند و سپس با آب گرم بشویید. از این ماسک هفتهای دو بار استفاده کنید. همچنین میتوانید یک دوم قاشق چایخوری پودر زرچوبه را با یک قاشق غذاخوری آرد نخود مخلوط کرده و کمی هم گلاب اضافه کنید تا خمیری درست شود. آن را روی صورت بگذارید و اجازه دهید خودش خشک شود. سپس با آب ولرم آبکشی کنید. این ماسک را 2 تا 3 بار در هفته بکار ببرید.
• قرار گرفتن در معرض پرتوهای مضر خورشید میتواند آسیبهای جدی به پوست بزند و این آسیب باعث میشود پوستتان تیره و بیحال به نظر برسد. زردچوبه به خاطر ویژگی روشن کنندگی و ضد پیری پوست، کمک میکند تا پوست شما از آسیب خورشید در امان باشد. در مطالعهای محققان تاثیرات عصارهی زردچوبه بر آسیب پوستی ناشی از تابش UVB را که منجر به اختلال در تولید ملانین در موشهای بیمو شده بود مورد آزمایش قرار دادند و دریافتند عصارهی زردچوبه از پوست در برابر UV محافظت کرده، از تشکیل چین و چروک جلوگیری کرده، به حفظ انعطاف پذیری پوست کمک کرده و بروز لکههای تیرهی پوست را کاهش داده است. یک دوم قاشق چایخوری پودر زردچوبه، آبلیمو و شیر را با هم ترکیب کنید و آن را به تمام قسمتهای مورد نظر پوست بزنید و اجازه دهید خشک شود و سپس با آب سرد بشویید. این کار را هر روز انجام دهید. همچنین میتوانید مقدار مساوی پودر زردچوبه و پودر صندل را با هم مخلوط کرده و با افزودن کمی گلاب، خمیر درست کنید. آن را به قسمتهای مورد نظر بزنید و بگذارید 30 دقیقه بماندو سپس با آب سرد آبکشی کنید. این کار را هفتهای دو بار انجام دهید.
• خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی زردچوبه با همدیگر میتواند زخم را التیام بدهد. ذات ضد عفونی کنندگی زردچوبه نیز از خطر عفونت کم میکند. کورکومین موجود در زردچوبه با تعدیل کلاژن و کاهش واکنش به اکسیژن، زخم را التیام میدهد. یک دوم قاشق غذاخوری زردچوبه را در مقدار کافی روغن نارگیل ترکیب کنید تا خمیر درست شود و آن را روزی دو تا سه بار روی زخم بگذارید تا دردش کاهش پیدا کرده و از عفونت آن جلوگیری شود. میتوانید یک قاشق چایخوری پودر زرچوبه را در یک لیوان شیر گرم مخلوط کرده و روزی یکبار و به مدت چند روز قبل از خواب بنوشید.
• زردچوبه غنی از آنتی اکسیدانهایی است که از پوست شما در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. در نتیجه، علائم پیری پوست مانند لکههای تیره و چین و چروکهای سطحی روند آهستهتری پیدا خواهند کرد. اگر چین و چروکهایی در پوستتان دارید، یک چهارم قاشق غذاخوری پودر زردچوبه ارگانیک را با یک قاشق غذاخوری ماست ساده ترکیب کرده و آن را روی قسمت مورد نظر بگذارید و اجازه دید 20 دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید. این راهکار را هفتهای دو یا سه بار بکار ببرید.
• زردچوبه برای درمان اگزما نیز موثر است. اگزما یک بیماری التهابی پوست است که علائمی چون خشکی، قرمزی و خارش پوست دارد. کورکومین عنصر فعال زردچوبه، خاصیت ضد التهابی دارد که به درمان التهاب و خارش کمک میکند. طبیعت ضد میکروبی کورکومین، هر گونه باکتری را که میتواند عامل اگزما باشد نابود میکند. ضمنا کورکومین برای بازسازی پوست نیز مفید است. یک دوم قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با مقدار کافی شیر ترکیب کرده و خمیر درست کنید. این خمیر را روی قسمت دچار اگزما بگذارید و اجازه دهید خودش خشک شود. سپس با آب سرد بشویید. این کار را روزی دو بار انجام دهید.
• زردچوبه حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی است که درخشش طبیعی به پوست میدهد. زردچوبه میتواند لکههای تیره را کمرنگ کند. یک چهارم قاشق چایخوری پودر زردچوبه و یک قاشق چایخوری عسل و شیر را در کاسهای مخلوط کرده و خمیر درست کنید. آن را روی صورت و گردنتان بگذارید و اجازه دهید 25 دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید. این کار را هفتهای 3 تا 4 بار انجام دهید.
• زردچوبه را با احتیاط بکار ببرید چون میتواند روی هر چیزی لکهی زرد به جا بگذارد.
• بعضی از افراد ممکن است نسبت به زردچوبه آلرژی داشته باشند، بنابراین همیشه قبل از استفادهی کامل آن روی پوستتان، روی قسمت کوچکی از پوست آن را امتحان کنید [1].
• اگر زردچوبه به تنهایی مصرف شود، بدن برای جذب کورکومین تلاش می کند. اما اگر آن را با چربی های سالم همچون آجیل، ماست و روغن زیتون مصرف شود و یا آن را به غذاهای چرب اضافه شود، بدن می تواند کورکومین بیشتری جذب کند. ترکیب زردچوبه با فلفل سیاه نیز توانایی روده برای جذب آن را افزایش می دهد [2].
• به همراه داروهای رقیق کننده خون زردچوبه مصرف نشود.
• دو هفته قبل از هر گونه عمل جراحی زردچوبه مصرف نشود.
• افرادی که بیماری صرع دارند کمتر زردچوبه بخورند.
• افرادی که به انسداد کیسه صفرا مبتلا هستند کمتر از زردچوبه استفاده کنند.
• بیماران قلبی هم زیاد از زردچوبه استفاده نکنند و حتما در صورت مصرف کمی آبلیمو (یک قاشق مرباخوری ) میل کنند [3].
• براي نگه داري زردچوبه نبايد از ظروف پلاستيکي استفاده کرد. بهترين ظروف آلومينيومي و شيشه هاي رنگي (قهوه اي) مي باشند. هم چنين درب ظرف بايد کاملا بسته باشد [4].
• کورکومین به سختی در خون جذب میشود اما اگر شما همراه با زردچوبه، فلفل سیاه استفاده کنید به جذب آن کمک کردهاید. فلفل سیاه دارای مادهای به نام پیپرین (Piperin) است که جذب کورکومین در بدن را افزایش میدهد [5].
• جويدن زردچوبه در تسكين دردهاي دنداني مؤثر است.
• اثربخشي زردچوبه به صورت خميري و له شده در ترميم زخم در يك مدل آزمايشگاهي خرگوش نيز به اثبات رسيده است.
• زردچوبه و ماده مؤثره آن كوركيومين به عنوان يك تركيب طبيعي ضدالتهابي، آنتي اكسيداني، افزايش دهنده رسوب كلاژن و آنژيوژنيك ميتواند نقش مؤثري در تسريع در روند ترميم زخم داشته باشد. در نتيجه اين تركيب مي تواند به عنوان يك راهكار درماني جديد در بهبود انواع زخم در بيماران دچار آسيب هاي ناشي از سوختگي، تابش اشعه و ليزر مطرح باشد [6].
• استفاده از زردچوبه 2 و 4 هفته بعد از درمان باعث بهبود علايم باليني بيماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر به جزء استفراغ می شود [7].
• صابون زردچوبه علاوه بر رفع آکنه های پوستی و همچنین از بین بردن پسوریازیس و زدودن جوش های صورت در رفع خشکی های پوست هم موثر است. برای استفاده از آن کافی است ابتدا پوست صورت و یا بدن خود را خیس و مرطوب کنید، سپس اقدام به شستن و مالش یا ماساژ بدن با آن کنید و سپس آب بکشید. پیشنهاد می شود در هفته تا دوبار از صابون زردچوبه استفاده نمایید. اگر بیماری های خاص پوستی و یا حساسیتی دارید استفاده از آن را حتما زیر نظر پزشک خود انجام دهید.
• صابون های زردچوبه انواع مختلفی دارند، برخی از آنها با روغن های گیاهی یا روغن هایی مانند آرگان ترکیب و ساخته شده اند. با اینکه روغن آرگان دارای ترکیبات فوقالعاده ای است اما ترکیب آن با زردچوبه چندان صحیح نیست. پس پیشنهاد می کنیم همواره اگر میخواهید از صابون های گیاهی مانند زردچوبه استفاده کنید از بهترین نوع و کیفیت آن با درصد زردچوبه بالا استفاده نمایید [8].
• یکی از روش های تشخیص زردچوبه تقلبی و بی کیفیت، با استفاده از حل کردن در آب است. شما می توانید پودر را در آب حل کنید، اگر لکه های سفید ایجاد شد زردچوبه تقلبی است و با آرد یا ناخالصی دیگری مخلوط شده است. در صورتیکه زردچوبه اصل باشد بلافاصله پس از ریختن در آب پخش شده و ردی زرد رنگ از خود بجا می گذارد. اگر ریشه زردچوبه را تهیه می کنید، باید کاملا زرد تیره و پوست آن نازک باشد و نباید نرم یا چروکیده باشد [9].
• از زرد چوبه رنگ خوراکی و طبیعی تهیه می شود [10].
• زردچوبه اصل علاوه بر نداشتن کلوخ، به هم چسبیده هم نمی باشند و دارای رنگی زرد مایل به تیره بوده و بوی تازه گی و طراوت آن هم به دلیل عدم شبیه سازی و تقلب کاملا قابل استشمام می باشد.
• می توان هم یک قاشق از زردچوبه را داخل یک لیوان آب جوش بریزید برای چند لحظه بهم بزنید، اگر در زیر ۳ ثانیه آب جوش رنگی شد یعنی یک ایرادی در این بین وجو دارد و میبایست به اصل بودن زردچوبه شک کنید [11].
• زردچوبه را در طب سنتي به نام هاي عروقالصفر، حشيشهالصفرا، عروقالزعفران و عروقالصباغين نيز ميشناسند. ماهيت زردچوبه از نظر طب سنتي به دو نوع است: صغير و كبير. نوع صغير آن ماميران و نوع كبير آن بيخ نباتي مي باشد. ماميران: قسمتي از زردچوبه است كه كه ساقه هاي آن از داخل زمين با ارتفاع زيادي به سمت بالا برآمده اند و برگ هاي آن شبيه به برگ لبلاب كبير، تقريباً گرد، چسبناك و سفيد مايل به زرد هستند. ريشه اين گياه پر انشعاب، گرهدار و مستقيم بوده و كوچكتر و باريكتر از زردچوبه مي باشد. طبيعت ماميران از نظر طب سنتي گرم و خشك مي باشد [6].
• زردچوبه بومی آسیای شرقی است و در بخش های مختلف هند به خصوص در مدرس، بنگال، بمبئی کشت می شود. هم چنین در چین جنوبی، تایوان، ژاپن، برمه و اندونزی نیز کاشته می شود [12].
• زردچوبه اصل نارنجی نمی باشد و بوی خوب آن قابل حس می باشد.
• زردچوبه اغلب به عنوان زعفران هندی شناخته می شود.
• زردچوبه کاهنده استرس است.
• مصرف شیر و زردچوبه قبل از خواب خواص بسیاری دارد. از جمله خواص شیر زردچوبه می توان به درمان سرماخوردگی و پاک کنندگی خون و کبد اشاره کرد. جهت تهیه نوشیدنی شیر زردچوبه یک قاشق چایخوری روغن نارگیل ارگانیک، 4/1 قاشق چایخوری خمیر زردچوبه، یک فنجان شیر بادام یا شیر با هر طعمی، مقداری عسل برای افزودن طعم و مزه را ترکیب کنید.
• نوشیدنی شیر زردچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است و یک سم زدای قوی کبد است.
• زردچوبه و عسل هزاران سال است که به عنوان یک آنتی بیوتیک قوی به اسم عسل طلایی شناخته می شود. مهمترین خاصیت و کاربرد عسل طلایی درمان رفلاکس معده است. روزانه 2 تا 3 قاشق عسل را با مقداری زردچوبه مخلوط کرده و به جای مربا استفاده شود.
• ترکیب زردچوبه و عسل به عنوان مرطوب کننده پوست و پاک کننده آرایش هم مورد استفاده قرار می گیرد.
• نتایج یک پژوهش ایتالیایی در سال 2015 به چاپ رسیده است، نشان می دهد که مصرف منظم زردچوبه سرعت رشد و تکثیر سلول های سرطانی به ویژه در ناحیه کبد را کاهش می دهد.
• نتایج پژوهش های محققان دانشگاه میشیگان امریکا نشان می دهد، ترکیب زردچوبه و فلفل سیاه برای پیش گیری از ابتلا به سرطان سینه فوق العاده موثر است. البته توجه داشته باشید که مصرف جداگانه این دو ادویه تمام خواص آن ها را آزاد نمی کند بلکه باید با هم مصرف شوند.
• حدود ۸- ۷ ماه پس از کاشت زردچوبه، ریشه و ساقه های زیرزمینی (ریزوم) آن از خاک بیرون آورده و ابتدا تمیز و شسته می شوند تا برگ و گل و لای چسبیده به آنها جدا شوند. سپس ریزوم ها یک ساعت در آب جوشی که حاوی اندکی مواد قلیایی است، قرار می گیرد. این عمل باعث نرم شدن ریزوم زردچوبه و راحت پودر شدن آن و بهبود رنگ و طعم زردچوبه نهایی می شود. بعد ریزوم ها را خشک می کنند. این عمل در کارخانه های صنعتی دارای خشک کن در دمای حداکثر ۶۵ درجه سانتی گراد و در کارگاه های سنتی روی زمین و دور از نور مستقیم خورشید به مدت ۱۵-۱۰ روز انجام می شود. پولیش کردن ریزوم های خشک شده جزو مرحله بعدی فرایند است که باعث حذف لایه نازک خشک پوسته روی ریزوم ها می شود. این عمل در کارخانه ها با ریختن ریزوم ها در استوانه های بزرگی که داخل آنها دندانه دار است، انجام می گیرد ولی عمل پولیش ریزوم های زردچوبه به صورت سنتی و با مالیدن آنها روی گونی های زبر انجام می شود. ریزوم ها با آسیاب برقی یا هاون پودر می شوند و در نهایت هم برای تولید زردچوبه ای با ذرات یکنواخت، آنها را الک می کنند و به این ترتیب، پودر زردچوبه تولید شده در بسته بندی های بزرگ و کوچک قابل عرضه است [13].
• اسانس و مواد موثره تمام ادویه ها به حرارت حساس هستند و هرچه زمان و دمای طبخ بالاتر باشد، تخریب آنها هم بیشتر می شود بنابراین برای به حداقل رساندن تخریب ترکیب های مفید ادویه ها، بهتر است آنها را در اواخر پخت به غذا اضافه کرد. کورکومین (ترکیبی فنلی)، ماده موثر زردچوبه است که در اثر پخت و پز تخریب می شود و اگر از زودپز برای پختن غذایی که حاوی زردچوبه است استفاده شود، مقدار بیشتری از آن از بین خواهد رفت به طوری که با این روش پخت، پس از ۱۰ دقیقه، نیمی از کورکومین زردچوبه از دست می رود. البته طبخ زردچوبه روی رنگ آن اثر سوء چندانی ندارد [13].
• زردچوبه حاوی ۵ درصد روغن و ۵ درصد اسانس است و به گرما، اکسیژن، رطوبت هوا و نور مستقیم حساس است و اگر در شرایط نامناسب نگهداری شود، عطر و طعمش دچار تغییر می شود بنابراین برای نگهداری ادویه هایی مانند زردچوبه، استفاده از ظرف های غیر قابل نفوذ به هوا، نور و رطوبت توصیه می شود [13].
• زردچوبه رطوبت کمی دارد و در عین حال حاوی حدود ۶۰ درصد نشاسته است، بنابراین در صورت رسیدن رطوبت به آن، حالت چسبندگی پیدا می کند. برای جلوگیری از چسبندگی این ادویه به دیواره ظروف بهتر است که آن را در محیطی خشک نگهداری کرد و پس از هر بار استفاده در ظرف محکم را بست تا رطوبت به زردچوبه نفوذ نکند. اگر از قاشق برای برداشتن زردچوبه استفاده می کنید، باید قاشقتان کاملا خشک باشد [13].
• زردچوبه خوب باید به صورت پودر نرم و یکنواختی باشد؛ به طوری که ۹۸ درصد آن از الک ۳۰۰ میکرونی عبور کند و عاری از ذرات خارجی مثل برگ، خاشاک، حشره و تخم حشره باشد. به صورت کلوخه شده و به هم چسبیده نباشد، رنگ زرد یکنواختی داشته باشد و بوی نا و کهنگی ندهد [13].
• روش تهیه روغن زردچوبه
1- در یک بطری شیشه ای تمیز، پودر زردچوبه را با روغن آووکادو، روغن هسته انگور و روغن زیتون ترکیب کنید و بگذارید به مدت دو هفته بماند. پس از دو هفته محتویات شیشه را از صافی رد کنید تا پودر زردچوبه گرفته شود و سپس در یک ظرف شیشه ای تمیز بریزید و نگهداری کنید. روغن زردچوبه را که به این روش تهیه می شود، بیشتر به صورت موضعی برای کاهش التهاب بدن و درمان درد مفاصل و عضلات استفاده می کنند.
2-ریشه زردچوبه را بشویید و خشک کنید و سپس بر روی یک سنگ سفت بسایید تا پوره آن تهیه شود. (شما می توانید با یک چاقوی تیز ریشه تازه زردچوبه را به صورت حلقه حلقه ببرید و در یک آسیاب با سرعت بالا بریزید تا پوره آن به دست آید.) در یک تابه یک فنجان روغن نارگیل خانگی بریزید و بر روی حرارت ملایم بگذارید تا گرم شود، حالا پوره زردچوبه را به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت 1 دقیقه در روغن تفت داده شود. تابه را از روی حرارت بردارید و بگذارید خنک شود. روغن زردچوبه آماده است، وقتی که روغن به دمای اتاق رسید، از صافی رد کرده و در یک شیشه خشک و تمیز بریزید. روغن زردچوبه را که به این روش تهیه می شود بیشتر برای آروماتراپی به کار می برند [14].
• زردچوبه ادویه ای با طبع گرم و خشک است. استفاده از آن دافع بلغم است و برای افراد سرد مزاج توصیه می شود.
• در صورتی که قصد خرید عمده قلم زردچوبه درشت (ریزوم زردچوبه) را دارید، باید دقت داشته باشید که قسمت داخلی آن باید زرد تیره بوده و پوست آن نازک و خشک و بدون چروک باشد [15].
• طرز تهیه پودر زردچوبه خانگی
چوب زردچوبه رو تهیه و تمیز کنید. روغن رو در ماهیتابه رو حرارت بریزید تا کمی داغ شود. کل زردچوبه رو اضافه و با حرارت کم مرتب هم بزنید تا زمانی که رویشان حباب بزند و حالت پفکی و ترد شود. زردچوبه آماده را در صافی بریزید و بگذارید روغن اضافی آن برود. سرد که شد در هاون نیم کوب کرده و بعد آسیاب کنید [16].
• چای زردچوبه را میتوان از زردچوبهی خالص یا شکل آسیابشده و پودری آن تهیه کرد. گفته میشود که محصولات تولیدی و فراوردههای زردچوبه بهشکل چای و… دارای مقدار مؤثر بیشتری از کورکومین قابل جذب در بدن است. برای تهیهی چای زردچوبه باید مراحل زیر را درنظر داشته باشید:
1- 4 فنجان آب را بجوشانید؛
2- 1 تا ۲ قاشق چایخوری زردچوبهی آسیابشده، رندهشده یا پودری را به آب بیفزایید؛
3- اجازه بدهید تا ترکیب بهدستآمده بهمدت ۱۰ دقیقه بجوشد؛
4- چای را در ظرفی بریزید و بگذارید تا ۵ دقیقه خنک بشود.
بسیاری از افراد برای جذب بهتر و بهبود طعم چای زردچوبه به آن مواد دیگری هم اضافه میکنند. مثلا:
* اضافه کردن عسل به چای زردچوبه، آن را شیرین میکند و باعث افزایش خاصیت ضدمیکروبی آن میشود.
* شیر چرب، خامه، شیر بادام، شیر نارگیل یا یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل یا کرهی آبکرده به جذب بهتر چای زردچوبه کمک میکند، زیرا کورکومین برای حل شدن نیاز به چربیهای سالم دارد.
* فلفل سیاه حاوی پیپرین هم باعث بهبود طعم چای زردچوبه میشود و هم باعث جذب بهتر کورکومین است.
* لیمو ترش و زنجبیل هم باعث افزایش خاصیت ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی چای زردچوبه هستند و طعم آن را نیز خوشمزهتر میکنند [17].
• قسمت مورد استفاده زردچوبه ( این گیاه بومی ایران نیست و نام زردچوبه به ریزوم این گیاه که در بازارهاي ایران وجود دارد، اطلاق می شود) ریزوم آن است که پس از خارج نمودن از زمین ریشه هاي آن را جدا ساخته، با آب می شویند، سپس در آب جوش قرار داده پس از خارج کردن در گرماي خورشید به مدت چند روز خشک می کنند .ریزوم هاي خشک شده را نیز برحسب ابعاد جور می نمایند و به دو صورت زیر در معرض استفاده قرار می دهند: نوع گرد Curcuma rond که از غده هاي درشت اولیه ي گیاه به دست می آید. نوع دراز Curcuma long که به شکل تقریباً استوانه اي، به طول سه تا هفت و به قطر یک تا دو سانتی متر است [18].
• مصرف 5/3 زردچوبه با گياه انيسون به نسبت مساوي، بازكننده عروق كبدي و كمك كننده به درمان يرقان است.
• مصرف بيش از اندازه آن مضر قلب بوده و تجويز آبليمو كنترل کننده عوارض آن است[19].
• زردچوبه جزو جنس کورکوما Curcuma است. زردچوبه ها دارای گونه های متنوعی هستند، اما فقط گونه های کورکومالونگا Curcuma longa و کورکوماروند C.Rond برای تهیه ادویه زردچوبه از آن استفاده می شود.
• زردچوبه گرد را بیشتر برای کاشتن بکار می برند.
• آروروت Arorout نوع دیگری از زردچوبه است که برای استخراج نشاسته از آن استفاده می شود [20].
• اسکراب شکر ساده ترین راه برای از بین بردن لکه های زردچوبه از روی پوست دست و صورت می باشد؛ شکر به عنوان یک لایه بردار ملایم عمل می کند، سلول های مرده پوست را از بین برده و زردی زردچوبه را از روی پوست پاک می کند. در یک کاسه یک قاشق غذا خوری شکر را با یک قاشق غذا خوری آب با هم ترکیب کنید. این مخلوط را بر روی لکه های زردچوبه بمالید و به صورت حرکات دایره ای ماساژ دهید تا زمانی که زردی زردچوبه از بین برود. پوست را با آب بشویید و اگر هنوز لکه به خوبی پاک نشده دوباره این روند را تکرار کنید.
• شیر یکی دیگر از روش های موثر برای پاک کردن لکه های زردچوبه از پوست می باشد؛ شیر حاوی مقادیر بالای اسید لاکتیک است که به عنوان یک پاک کننده عمل می کند، سلول های مرده پوست را از بین برده و باعث رفع زردی زردچوبه از روی پوست می شود. یک پد پنبه ای را در شیر بخیسانید و آن را بر روی لکه زرد زردچوبه بمالید تا پاک شود، سپس پوست را با آب خوب بشویید.
• جوش شیرین یک لایه بردار ملایم است در حالی که لیمو ترش به عنوان عامل سفید کننده عمل کرده و برای از بین بردن زردی زردچوبه از روی پوست صورت و بدن مفید می باشد. یک قاشق غذا خوری پودر جوش شیرین را با 1 قاشق غذا خوری آب لیمو ترش تازه ترکیب کنید و بر روی لکه زردچوبه بمالید، حالا با یک پارچه تمیز نخی این ترکیب را بر روی پوست ماساژ دهید تا لک تمیز شود. پوست را با آب بشویید و مرطوب کننده بزنید [21].
• روش های خشک کردن زردچوبه
1- ابتدا ریزوم ها را به صورت حلقه ای و نازک برش زده و در یک لایه 5-7 سانتی متری (2.0-2.8 اینچ) بر روی یک تشک بامبو یا یک طبقه پخش کنید. سپس آن را جلوی نور آفتاب بذارید البته نباید در معرض تابش مستقیم آفتاب باشد زیرا رنگ زرد آن تغییر می کند. شب ها ریزوم را بپوشانید. زردچوبه خود را با پارچه بپوشانید یا آن را با هم جمع کنید. این امر به کنترل جریان هوا کمک می کند و به افزایش کیفیت زردچوبه شما کمک می کند. روند خشک کردن را به مدت 10-15 روز تکرار کنید. زمان خشک شدن زردچوبه شما بسته به آب و هوا متفاوت خواهد بود. زردچوبه زمانی حاضر است که درصد رطوبت آن 5- 10 درصد باسد.
2- زردچوبه را به قطعات 0.15 سانتی متر (0.059 اینچ) برش دهید. این برش های نازک به کاهش زمان خشک شدن را تسریع می بخشد. دمای فر را روی 115 درجه سانتیگراد (239 درجه فارنهایت) تنظیم کنید. تنظیم درجه حرارت در حدود 115 درجه سانتیگراد (239 درجه فارنهایت) فرایند خشک کردن مداوم را تضمین می کند. به مدت 5/1 تا 2 ساعت در فر با دمای 115 درجه سانتیگراد خشک کنید. زمان خشک شدن به ضخامت و محتوای اولیه آب زردچوبه شما بستگی دارد [22].
• شیرین کردن زردچوبه
شیرین کردن زردچوبه به این صورت است که قلم زردچوبه را سه یا چهار شبانه روز در آب می خیسانند و هر روز آبش را عوض می کنند. به این ترتیب قلم زردچوبه نرم می شود. قلم نرم را می کوبند یا از چرخ گوشت می گذرانند و سپس روی پارچه پهن می کنند تا خشک شود. سپس دانه های خشک را آسیاب و الک می کنند تا پودر زردچوبه شیرین کرده به دست آید. رنگ و عطر زردچوبه شیرین کرده قوی تر از شیرین نکرده است؛ به همین دلیل مقدار مصرف آن هم کمتر است. شیرین کردن زردچوبه در بوشهر و بعضی نقاط خوزستان مرسوم بوده است [23].
• برای پاک کردن رنگ زرد زردچوبه از روی کابینت آشپزخانه، می توان از مقداری روغن نارگیل یا زیتون استفاده کرد به این صورت که یک حوله را با کمی روغن آغشته نموده و سپس زرد چوبه را از سطح مورد نظر پاک کرد [24].
• برای اینکه کورکومین موجود در زردچوبه مورد استفاده در غذا جذب بدن شود حتما باید همراه با یک چربی سالم مثل روغن نارگیل، روغن زیتون یا شیر گاو مصرف شود [25].
• طبع زردچوبه از نظر طب سنتی ایران گرم و خشک است.
• مخلوط یک قاشق زردچوبه و یک قاشق انیسون و سرکه برای درمان یرقان مفید است.
• اگر سنگ کلیه یا سنگ صفرا دارید، استفاده از زردچوبه آن ها را می شکند و از بدن خارج می سازد [26].
• از زرد چوبه داروهاي زیادي به شکل خوراکی و موضعی تهیه می شود که محصولات موضعی مانند:پماد، روغن، کرم و لوسیون براي زخم ها، اگزما و ورم به کار می رود و اشکال خوراکی آن به صورت قرص، شربت و آمپول استفاده می شود.
• خاصیت ضد سم مار بوده و قادر به خنثی کردن بسیـاري از سموم مارها است [27].
• طی یک بررسی علمی، کورکومین می تواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد در نتیجه به جلوگیری از دیابت کمک می کند.
• زرد چوبه می تواند مانع از آنزیم های التهابی در ارتباط با پسوریازیس شود. همچنین می تواند سطح سیتوکنین را کاهش دهد، که التهاب سلول را تحریک می کند و ممکن است منجر به پسوریازیس شود. استفاده از زرد چوبه برای پسوریازیس بسیار ساده است. می توانید نصف قاشق چای خوری از زرد چوبه را بردارید و به آب اضافه کنید. هم بزنید تا خمیری را به دست آورید. یک لایه نازک از این پماد برای پسوریازیس مفید است. لباس نخی و تنفسی بپوشبد و اجازه دهید یک شب بماند. پارچه را بردارید و صبح روز بعد پوست خود را با آب گرم تمیز کنید. خاصیت ضد التهابی زردچوبه می تواند مزایای بسیار خوبی در درمان پسوریازیس داشته باشد [28].
• از آنجایی رنگ و عطر در سس خردل و پودر کاری اهمیت خاصی دارد، از پودر زردچوبه در این محصولات استفاده میگردد. اولئورزین زردچوبه اساسا در شورها و تا حدودی در فرمولاسیون چاشنیها و مایونزها استفاده میشود، همینطور در نوشیدنیهای بدون الکل مثل آب پرتقالها و لیمونادها، ژلاتینها، کوفتههای سیب زمینی، کره و پنیر به شکل پودر و گرانول برای تزئین غذاها و حتی در بستنیها استفاده میگردد.
• پودر زردچوبه مخلوط با کنجد و نارگیل برای درست کردن ترشی انبه، لیمو، سیر و غیره بکار میرود [29].
• زردچوبه عملکرد مغز را بهبود میبخشد و از آلزایمر جلوگیری میکند [30].
• زردچوبه در حین پخت و پز مهم ترین خواص خود را از دست می دهد به گونه ای که در اواخر پخت بجز رنگ دیگر اثری از مواد موثره زردچوبه وجود ندارد. به همین دلیل ادویه جات را در اواخر پخت به غذا اضافه کنید. به گفته متخصصان اگر از زودپز برای پخت غذای حاوی زردچوبه استفاده شود، میزان تخریب بیشتر خواهد شد [31].
• اگر از مکمل کورکومین استفاده می کنید توجه داشته باشید که جنس کپسول آن گیاهی باشد نه ژلاتینی [32].
• ماسک زردچوبه و آلوئه ورا برای از بین بردن جای جوش و لکه های پوستی: یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا و مقداری آب ترکیب کنید تا خمیری به دست آید. این خمیر را بر روی پوست بمالید و بگذارید 15 تا 20 دقیقه بماند و سپس به مدت 5 دقیقه بر روی لکه های صورت ماساژ دهید و سپس با آب خوب بشویید.
• ماسک رفع سیاهی دور چشم با زردچوبه: یک قاشق چایخوری زردچوبه و یک قاشق غذاخوری ماست و یک قاشق چایخوری عسل را خوب مخلوط کنید. یک لایه نازک از مخلوط را به زیر چشم بمالید و بگذارید خشک شود ( 10 دقیقه) سپس با دستمال مرطوب پاک کنید.
• جهت سفید کردن دندان ها یک قاشق مرباخوری روغن نارگیل خوراکی را با یک قاشق چایخوری زردچوبه مخلوط کنید و مقداری از خمیر مورد نظر برداشته و رو مسواک مالیده و سپس مسواک بزنید. استفاده از این خمیر باعث سفید شدن دندان ها می شود.
• کسانی که از زردچوبه به عنوان چاشنی استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر کبد چرب دارند.
• افراد دارای طبع گرم در مصرف آن افراط نکنند.
• زردچوبه از زخم حاصل از استرس، الکل و ایندومتاسین جلوگیری می کند.
• زردچوبه دارای طعمی گرم و تلخ است و اغلب برای طعم دادن یا رنگ آمیزی پودرهای کاری ، خردل ، کره و پنیرها مورد استفاده قرار می گیرد [33].
• تجویز خوراکی Curcuma longa به طور قابل توجهی تورم التهابی را کاهش می دهد [34].
• رنگ زدن نخ پنبه با از استفاده زردچوبه، سبب افزایش مقاومت کششی، استحکام و مقاومت برشی نخ پنبه می شود [35].
• زردچوبه گیاهی است که در سراسر مناطق گرمسیری و مناطق نیمه گرمسیری جهان در کشورهای آسیایی ، عمدتا در چین و هند به طور گسترده کشت می شود [36].
• زردچوبه دارای خاصیت محافظتی قلب می باشد [36].
• زردچوبه باعث کاهش سطح قند خون در افراد دیابتی می شود [36].
• زردچوبه اسپاسم روده را مهار کرده و بی کربنات را افزایش می دهد [36].
• تحقیقات نشان داده است که زردچوبه مانع از رشد انواع باکتری ها ، قارچ های بیماری زا و انگل ها می شود [36].
• دو ماده موثر و فعال در زردچوبه که ارزش دارویی دارند، کورکومین و روغن فرار آن می باشد [37].
• حدود 3-6 درصد وزن زردچوبه خشک را روغن تشکیل می دهد [37].
• زردچوبه دارای فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی قوی است [38].
• بیماری آلزایمر شایعترین بیماری عصبی در جهان است و علت اصلی زوال عقل است. متأسفانه هنوز درمان خوبی برای آلزایمر در دسترس نیست. بنابراین جلوگیری از وقوع آن در وهله اول از اهمیت بالایی برخوردار است. ممکن است خبرهای خوبی در این افق وجود داشته باشد زیرا نشان داده شده است که کورکومین از سد خونی مغزی عبور می کند. مشخص است که التهاب و آسیب اکسیداتیو در بیماری آلزایمر نقش دارند و کورکومین اثرات مفیدی در هر دو مورد دارد [39].
• آرتروز نوعی اختلال شایع است که با التهاب مفاصل مشخص می شود. بسیاری از مطالعات نشان می دهد که کورکومین می تواند به درمان علائم ورم مفاصل کمک کند و در برخی موارد از داروهای ضد التهاب مؤثر است [39].
• افرادی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (Coumadin) مصرف می کنند، باید از مصرف دوزهای زیاد زردچوبه خودداری کنند [40].
• زردچوبه می تواند منجر به جلوگیری از افسردگی شود [41].
• از زردچوبه می توان به عنوان رنگ در سس سالاد استفاده کرد [41].
• استفاده از عصاره زردچوبه می تواند در مدیریت بیماری های قلبی عروقی مفید اشد [42].
• استفاده از عصاره زردچوبه (علائم زردچوبه) تاثیر مثبتی در بهبود علائم سندرم روده تحريك پذير در بزرگسالان دارد [43].
• زردچوبه مي تواند به عنوان آنتي اكسيدان و مكمل غذايي جهت بيماران ديابتيك، كبدي و افراد مستعد به آترواسكلروز مورد استفاده قرار گيرد [44].
• ماکاروني از جمله اقلام رايج و پرمصرف در سبد غذايي خانوارهاي ايراني است که در فرمولاسيون آن از افزودني هاي رنگي جهت بالا بردن پذيرش مصرف کننده استفاده مي شود. در اين پژوهش تاثير افزودن سطوح مختلف کورکومين استخراج شده از زردچوبه، به عنوان يک ترکيب رنگي طبيعي و سلامتي زا و چگونگي تاثير آن بر ميزان بار ميکروبي در مقايسه با افزودني هاي رنگي تجاري متداول نظير بتا کاروتن مورد بررسي قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که افزودن کورکومین به مواد ماکارونی باعث کاهش بار میکروبی می شود بعبارتی دیگر چون تهیه ماکارونی در دمایی صورت میگیرد که تمامی میکروب ها را نابود نمی کند افزودن کورکومین به ماکارونی بجای افزودنی های رنگی تجاری باعث کاهش میکروب های موجود در مواد ماکارونی می شود و درنتیجه دلیلی بر خاصیت ضد میکروبی آن می باشد [45].
• رنگ زرد-نارنجی زردچوبه یا همان زعفران هندی به دلیل وجود رنگدانه هایی به نام کورکومینوئید است. هنگامی که این رنگدانه می شکند، سه ترکیب از آن حاصل می شود. این سه ترکیب شامل: کورکومین، دموتوکسی کورکومین(کورکومین2) و بیس دومتوکسی کورکومین(کورکومین3) می باشند. که از این بین کورکومین از لحاظ بیولوژیکی بیشترین فعالیت را داراست. کورکومین اولین بار در سال 1815 به عنوان یک ترکیب مجزا استخراج و ساختار شیمیایی آن در سال 1910 شناسایی شد [46].
• اخیرا مطالعات متعددی با هدف بررسی تاثیر مصرف کورکومین بر کاهش وزن انجام شده است. گفته می شود که کورکومین می تواند سبب تسریع کاهش وزن افرادی شود که در رژیم غذایی کاهش وزن هستند [46].
• به طور معمول 5-3 درصد زردچوبه از کورکومین تشکیل شده است. البته در برخی نواحی چون هند، 8-6 درصد زردچوبه حاوی کورکومین است که به شرایط آب و هوایی کشت این محصول برمی گردد [46].
• نتایج تحقیقات نشان می دهد که عصاره هیدروالکلی ریزوم زردچوبه دارای اثرات ضد دردی است و بالاترین دوز عصاره نیز اثر ضد دردی بیشتری از خود نشان می دهد [47].
• می توان کورکومین را به عنوان ترکیب آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی مفید در مواد غذایی در نظر گرفت [48].
منابع
[1]https://www.yjc.ir/fa/news/6445605/1010خاصيت-شگفت-انگيز-زردچوبه-برای-پوست-كه-شايد-ندانيد
[2]http://bornafit.ir/نکاتی-مصرف-مکمل-های-زردچوبه/
[3]https://persianv.com/khorak/10-خاصیت-شگفت-انگیز-ادویه-زردچوبه.html
[4]https://7ganj.ir/آشنايي-با-خواص-و-مضرات-زردچوبه/
[5]https://www.digikala.com/mag/خواص-زردچوبه/
[6] قربانی زینب، خادم ابراهیم. کاربردهای درمانی زردچوبه و ماده مؤثره آن کورکیومین در ترمیم زخم و بازسازی پوست از دیدگاه طب رایج و طب سنتی ایران. فصلنامه گياهان دارويي. ۱۳۹۶; ۴ (۶۴) :۱۲-۲۱.
[7] فاني علي, قاصدي محسن, اسماعيليون فاطمه, علي زاده بهروز، تاثير زردچوبه در بهبود علايم باليني مبتلايان به سندرم روده تحريك پذير، مجله دانشگاه علوم پزشكي اراك (ره آورد دانش) : پاييز 1389 , دوره 13 , شماره 3 (پياپي 52) ; از صفحه 109 تا صفحه 115 .
[8]https://tehrantakhfif.ir/لوازم-بهداشتی/81-صابون-زردچوبه-کاملا-طبیعی-تهیه-شده-از-گیاه-زردچوبه-
[9]https://www.eghtesadonline.com/بخش-اخبار-2/366369-راه-های-تشخیص-زردچوبه-اصل-با-کیفیت-چگونگی-تهیه-آن
[10]http://www.freerco.com/تولید-رنگ-طبیعی-خوراکی-از-زردچوبه-رنگ-ز/
[11]https://ruysa.ir/راه-تشخیص-زردچوبه-اصل-از-تقلبی/
[12] جاجوندیان رویا، زردچوبه از ديدگاه طب سنتي، فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1383.
[13]https://www.hidoctor.ir/20735_نکاتی-جالب-و-خواندنی-در-مورد-زردچوبه.html/
[14]http://www.coca.ir/طرز-تهیه-روغن-زردچوبه/
[15]https://boobard.com/how-to-use-turmeric-pen/
[16]https://herbaliya.com/1397/08/05/طرز-تهیه-زردچوبه/
[17]https://www.chetor.com/123617-خواص-چای-زردچوبه/
[18] با گیاهان دارویی بیشتر آشنا شویم؛ زردچوبه، سال دوم ، شماره هشتم ، زمستان 1387.
[19] قطبی نژاد فاطمه، كاربرد گياه زردچوبه در طب سنتي و مدرن، گروه فرمولاسیون، مرکزتحقیقات گیاهان دارویی، مجله تحقیق و توسعه باریج، سال دوم، شماره 1.
[20] آخوندی عبدالحلیم، انواع زردچوبه و تقلبات آن، دانشگاه تهران، دانشکده دامپزشکی، شماره پایان نامه 777، سال تحصیلی 1345-46.
[21]http://www.coca.ir/ از-بین-بردن-رنگ-زردچوبه /
[22]https://www.wikihow.com/Dry-Turmeric
[23] دریا بندری نجف، راستکار فهیمه، مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، جلد اول، چاپ بیست و دوم، نشر کارنامه، تهران، 1391.
[24]https://www.tasteofhome.com/collection/unexpected-turmeric-uses/
[25]https://www.treasuredtips.com/how-to-use-turmeric-6-ways-to-get-the-benefits/
[26] دریایی محمد، زردچوبه، بهداشت زنان، شماره 8.
[27] زردچوبه، نشریه آتی نگر-فروردین 92 -شماره 50.
[28] http://namnak.com/خواص-زردچوبه.p30912
[29]http://www.shahrvand.ir/fa/article/2-گیاهان-دارویی/2-گیاهان-دارویی/72-کاربردهای-زردچوبه.html
[30]https://www.reyhoon.com/blog/انواع-ادویه/
[31]http://www.persianpersia.com/health/hdetails.php?articleid=19937&parentid=65&catid=87
[32]https://oab.ir/طرز-تشخیص-زردچوبه-ارگانیک/
[33]https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-662/turmeric
[34]Cronin, J.R. Curcumin: Old spice is a new medicine. Journal of Alternative & Complementary Therapies. 2003;9(1):34-8.
[35]T Kavitha, R Padmashwini, A Swarna, VR Dev… – 2007 – nopr.niscair.res.in
[36]Hamid Nasri1 , Najmeh Sahinfard2 , Mortaza Rafieian3 , Samira Rafieian4 , Maryam Shirzad5 , Mahmoud Rafieian-kopaei, Turmeric: A spice with multifunctional medicinal properties, J HerbMed Pharmacol. 2014; 3(1): 5-8.
[37]James N. Jacoba and Dinesh K. Badyal, Biological Studies of Turmeric Oil, Part 3: Anti-Inflammatory and Analgesic Properties of Turmeric Oil and Fish Oil in Comparison with Aspirin, Natural Product Communications Vol. 9 (2) 2014.
[38]Shruti Goel, Bioprotective properties of Turmeric: An investigation of the antioxidant and antimicrobial activities, February 1, 2007.
[39]https://www.healthline.com/nutrition/top-10-evidence-based-health-benefits-of-turmeric#section7
[40]https://www.medicalnewstoday.com/articles/318405#overview
[41]https://www.cheftariq.com/guides/how-to-use-turmeric/
[42]M.C.Ramı́rez-Tortosa, M.D.Mesa, M.C.Aguilera and atc, Oral administration of a turmeric extract inhibits LDL oxidation and has hypocholesterolemic effects in rabbits with experimental atherosclerosis, Volume 147, Issue 2, December 1999, Pages 371-378.
[43]Rafe Bundy, Ann F. Walker, Richard W. Middleton, and Jonathan Booth.The Journal of Alternative and Complementary Medicine.Dec 2004.1015-1018.
[44] نادری غلامعلی, عسگري صديقه, طاهر مسيح اله, ثابت بابك, نيك خو ناديا، اثر آنتي اكسيداني زردچوبه و زعفران بر اكسيداسيون ديواره سلول هاي كبدي، LDL و قندي شدن غيرآنزيمي هموگلوبين، پاییز 1384 , دوره 4 , شماره 16 ; از صفحه 29 تا صفحه 35 .
[45] حسيني فرشته*, حبيبي نجفي محمدباقر, هاشمي مجيد, بلوريان شادي, زمان زاده فرشته، ارزيابي فعاليت ضدميکروبي و قدرت رنگي کورکومين در ماکاروني، پژوهشهاي علوم و صنايع غذايي ايران : بهار 1390 , دوره 7 , شماره 1 ; از صفحه 33 تا صفحه 41 .
[46]https://www.karenpharma.com/ مقاله/کورکومین،-عصاره-زردچوبه،-داروخانه-ای-به-تمام-معنا
[47] جدیدی مجید، ثامنی حمیدرضا، میربیگی زینب، جعفری مریم، طاهریان عباسعلی. تعیین اثرات عصاره هیدروالکلی ریزوم زردچوبه بر دردهای محیطی و احشایی در موش سوری. كومش. ۱۳۹۵; ۱۷ (۳) :۶۹۲-۷۰۰.
[48] فاضلی اسکوئی, طاهره و مریم عزیزی لعل آبادی، ۱۳۹۸، بررسی اثرات درمانی کورکومین موجود در زردچوبه به عنوان یک عصاره طبیعی، سومین کنگره بین المللی و بیست و ششمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی ایران، تهران، انجمن علوم و صنایع غذایی ایران.
واحد تحقیق و توسعه هزارچاشنی
بهمن 98