بذر کتان منبع مهمی برای پروتئین و مواد معدنی میباشد. امروزه در صنعت غذا به غنیسازی شیر، گوشت و سایر فراوردههای حیوانی با بذر کتان پرداخته میشود. مهمترین مناطق کشت کتان در ایران، شهرهای اردبیل، سراب، مشکینشهر، ارومیه، بوکان، نقده، شاهین دژ، خوی، سمیرم، شهرضا، لار، کرمان، مازندران، لرستان، زنجان و خوزستان است.
خواص بذر کتان
بذر کتان کاهنده التهاب و پرفشاری خون، کاهنده تری گلیسیرید، تنظیمکننده سیکل خواب و بیداری، کاهنده استرس، ضد سرطان میباشد. این بذر تسکین دهنده درد به ویژه دردهای سوزشی و ملین طبع بوده و در تنقیه سینه و رفع سرفه و تنگی نفس، رفع درد و ورم در سر، رحم، کبد، طحال، رودهها، مفاصل و در انواع امراض پوست و ناخن کاربرد دارد. پودر دانه کتان همراه با رژیم غذایی ساده، سطح چربیهای خون را کاهش میدهد فعالیت آنتی اکسیدانی بالای خود فرد را در برابر ایسکمی قلبی، تشکیل کلون های سرطانی و دیابت محافظت می کند و نقش مهمی در بهبود عملکرد عروقی دارد. استفاده موضعی و خوردن روغن بذر کتان در تسکین درد معده که مشابه درد قلبی است، موثر می باشد. مضرات و اصلاح آنها در روغن بذر کتان، همان موارد ذکر شده در تخم کتان است. بطور کلی مهم ترین اثرات گزارش شده آن عبارت است از: ضد درد، ضد تجمع پلاکتها، ضد التهاب، ضد استروژن، ضد قارچ، ضد اکسیدان، ضد تومور، ضد سرفه، قابض، مقوی قلب، ملین، هضم کننده، قاعده آور، خلط آور، کاهش دهنده کلسترول خون، کاهش دهنده قندخون، شیرافزا، مسهل و کاهش دهنده چربی خون.
کاربردهای بذر کتان
بذر کتان را به صورت خام یا بو داده میتوان استفاده کرد. پروتئین دانه کتان دارای کاربردهای عملكردی در صنایع غذایی به ویژه در تولید نان، گوشت و سس میباشد. این دانهها برای پخت پیتزا و برگرهای گیاهی هم مناسب هستند. تخم کتان بو داده را میتوان به فرنی، ماست میوهای و یا اسموتی اضافه کرد. در تولید بستنی صمغ بذر کتان میتواند تا حدودی جایگزین تثبیتکنندگان و امولسیون سازها باشد.